Фразеологический словарь иронского диалекта. - Цхинвал:, Полиграфическое производственное объединение РЮО, 2-е дополненное издание. . Составил Дзабиты З. Т., Редактор издания Дзиццойты Ю. А..
АСТÆУСТÆГ СÆТТЫН — тж. АСТÆУМАГЪЗ СÆТТЫН Исты маст зæрдæмæ тынг айсын; ныфс ницæмæуал хæссын, мæстæй тых сæттын. Обухом по голове. Иу хъуыддаг мын мæ астæустæг асаста. (МД. 1988, 11.) Уари: Сылгоймаг дын дæ кад, дæ намысы тырыса аскъæфæд? Ацы тырысайæ мын мæ… … Фразеологический словарь иронского диалекта
Хохаг куывд — см. Хохаг куывд – перевод – Хуыцау, Дæу зонæм, Дæ кувæг адæм стæм, Нæ кувинæгтæ нын райс адджынæн æмæ кадджынæн. – Оммен, Хуыцау! – Адæмы мад дæ, Мады Майрæм! Нæ кувинæгтæ нын адджынæн райс. Дæ ном дын адджынæй æмæ кадджынæй куыд арæм, Цы сабиты… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
МÆРГЪУЫДЗ — Нæртон æнæфындз Мæргъуыдз – ахæмæй йæ зонæм кадджыты æддаг бакастæй. Æнæуый та дзы Уастырджийы кæстæр ус хистæрæн афтæ зæгъы: «Цас тæрсыс нæ лæгæй, Нарты Мæргъуыдз, мыййаг дын куынæ у!» Уастырджимæ уыцы ныхас йæ хистæр ус фæхæццæ кодта, æмæ йын… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АЦÆМÆЗ — Нарты Ацæйы кæстæр фырт. Алæгатæй. Кадæг «Ацæмæз æмæ Насран æлдар» зæгъы: «Ацæтæй мыггаг нал уыдис – Ацæ йæхæдæг зæронд баци, йæ фырт Ацæмæз та ма дзидзидай уыдис». Ахæм уавæры æрæййæфта зæронд Ацæйы йæ хæрæфырт Насран æлдары усы скъæфты рæстæг,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БАЛСÆДЖЫ ЦАЛХ — тж. МАЛСÆДЖЫ ЦАЛХ, ОЙНОНЫ ЦАЛХ Цавæрдæр хæстон хотых. Балсæджы чызг йæ фыдæн куы радзырдта, Сослан æй кæй бафхæрдта, уый, уæд Балсæг йæ Цалхæн загъта: «Цæугæ æмæ Сосланы амар!» Рарастис гуыргуыргæнгæ Балсæджы Цалх Сосланы марынмæ. Ныхъхъæр кодта… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БАТРАДЗ — тж. БАТРАЗ Нæртон мыггаг Æхсæртæггатæй. Болатрихи Хæмыцы болат æмæ æндонриу фырт, йæ дыууæ уæны астæуæй гуырд. Йæ мад – Быценон. «Нартæн сæ тæккæ хъаруджындæр, – фыссы Нигер, – æппындæр аипп кæмæ нæ арынц Нарт, уыцы болат Батрадз. Лæгæй лæгмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ДЗЫЛÆУ — Нарты фыдæл Сæуæссæйы æртæ фыртæй астæуккаг. «Дзылæу – цæхæрцæст», – афтæ йæ хоны кадæг. Иу бон, цуан кæнгæйæ, сау хъæды астæу цъæх нæу æрдузы йæ цæст æрхæцыд дыууæ нæл сагыл. Дыууæ нæл саджы сбыцæу сты, – гуыппытæ кæнгæ кæрæдзи айстой æмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Все простые непроизводные глаголы — см. КЛАССИФИКАТОР 415 глаголов æвæрын æввæрсын æвгæнын æвдæлын æвдæрзын æвдисын … Словарь словообразований и парадигм осетинского языка
ХÆМЫЦ — Нарты хистæр Уæрхæджы фаззон фырт, Æхсæртæг æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæ рæсугъды (Сасанайы) фырт, Нарты номдзыд Уырызмæджы фаззон, æндонриу Батрадзы фыд, Быценты сиахс. Болатрихи Хæмыцы тыххæй Нигер афтæ фыссы: «Уырызмæджы кæстæр æфсымæр, кæстæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
КЪАНДЗ — Саумæраты Къандз, – афтæ йæ хоны йæ иунæг фырт Сæууай. Кад æмæ радæй фæцард Нарты хсæн, фæлæ сын цот нæ цыд. Куы фæзæронд æмæ йæ хæцæнгарз райсын, йæ бæхыл сбадын йæ бон куы нал уыд, раст уыцы рæстæг Борæтæ авд азы фæллой фембырд кодтой сæ зæронд … Словарь по этнографии и мифологии осетин
